Apsara – czy tylko tanecznica niebiańska?
Apsara to nie tylko piękna tanecznica niebiańska, która zachwyca swoim wdziękiem i muzyką, ale także istota duchowa, która ma wpływ na losy ludzi i bogów.
Apsara w mitologii
Apsara to istota z mitologii hinduskiej i buddyjskiej, która symbolizuje piękno, wdzięk i muzykę. Apsary są często przedstawiane jako tanecznice niebiańskie, które bawią bogów i ludzi swoimi zmysłowymi rytuałami. Apsary mają zdolność zmieniać swój kształt i pojawiać się w różnych postaciach, w zależności od tego, kogo chcą uwieść lub chronić.
Według jednej z legend, apsary powstały z morskiej piany podczas tzw. kruszenia oceanu mleka. To wielkie przedsięwzięcie miało na celu wydobycie nektaru nieśmiertelności z dna oceanu. W tym celu bogowie i demony użyli góry Mandary jako wałka do ubijania oceanu, a węża Vasuki jako liny do ciągnięcia góry. Podczas tego procesu z oceanu wyłoniło się wiele cennych przedmiotów i istot, w tym apsary.
Apsary zostały przydzielone do bogów jako ich towarzyszki i służebnice. Jednak niektóre z nich miały również romansy z ludźmi lub demonami.
Apsary są również zaangażowane w wiele mitów i legend, które wyjaśniają powstanie świata, narodów i kultur. Na przykład apsara Mera jest uważana za matkę ludu Khmerów w Kambodży. Apsara Supraba jest uważana za matkę ludu Balijskiego w Indonezji. Apsara Suvannamaccha jest uważana za córkę boga morza Ravana i pomogła bohaterowi Ramie w budowie mostu do Lanki.
Apsara w religii
Apsara jest uważana za przekazicielkę boskich błogosławieństw i łaski. Apsary są często obecne podczas ważnych ceremonii religijnych i kulturowych, takich jak wesela, festiwale czy ofiary. Apsary są również czczone jako opiekunki miejsc świętych, takich jak świątynie, stawy czy gaje.
W hinduizmie apsary są utożsamiane z dewadasis – świętymi tancerkami, które poświęcają się służbie bogom w świątyniach. Dewadasis wykonują taniec klasyczny o nazwie bharatanatjam, który jest pełen symboliki i gestów. Dewadasis są również znane ze swojej wiedzy o sztuce, literaturze i medycynie.
W buddyzmie apsary są utożsamiane z dakini – kobiecymi emanacjami Buddy.
Apsary w Angkor Wat
Angkor Wat to wspaniały kompleks świątynny w Kambodży, który prezentuje artystyczne i architektoniczne osiągnięcia cywilizacji Khmerów. Jedną z najbardziej niezwykłych cech Angkor Wat są apsary, czyli niebiańskie nimfy, które zdobią ściany i filary świątyni. Te pełne wdzięku i piękne postacie reprezentują ideał kobiecego piękna w kulturze Khmerów, a także połączenie między królestwem ziemskim i niebiańskim.
Apsary to nadprzyrodzone istoty w mitologii hinduskiej i buddyjskiej, które tańczą i śpiewają w pałacach bogów. Często są wysyłani na ziemię, aby uwieść lub nagrodzić śmiertelnych bohaterów, królów lub mędrców. Są również kojarzone z wodą, chmurami i płodnością, ponieważ mogą kontrolować pogodę i sprowadzać deszcz, który odżywia uprawy. Apsary są przedstawiane jako młode, smukłe i zmysłowe kobiety, noszące wyszukaną biżuterię i kostiumy oraz trzymające kwiaty lub instrumenty muzyczne.
W Angkor Wat wyrzeźbiono ponad 1800 apsar, z których każda ma unikalną twarz, fryzurę, pozę i wyraz twarzy. Znajdują się one w różnych miejscach w całej świątyni, na przykład na płaskorzeźbach galerii, na kolumnach bibliotek, na frontonach kapliczek i na balustradach schodów. Niektóre z nich tańczą w grupach, inne stoją samotnie lub w parach, niektóre uśmiechają się lub marszczą brwi, jeszcze inne dotykają włosów lub trzymają ptaka. Różnorodność i zawiłość apsar odzwierciedlają umiejętności i kreatywność khmerskich rzeźbiarzy, którzy używali piaskowca jako medium.
Apsary Angkor Wat to nie tylko arcydzieła sztuki, ale także symbole kulturowe. Ucieleśniają khmerskie wartości piękna, wdzięku, uroku i harmonii. Wyrażają również khmerski światopogląd kosmologii, w którym świątynia jest mikrokosmosem wszechświata, a ludzie mogą komunikować się z bogami poprzez rytuały i ofiary. Apsary są zatem pośrednikami między niebem a ziemią, między królestwami boskimi i ludzkimi.
Apsary Angkor Wat fascynowały i inspirowały wielu odwiedzających na przestrzeni wieków. Mieli również do czynienia z wieloma zagrożeniami i wyzwaniami, takimi jak naturalne wietrzenie, wandalizm, grabieże i wojny. Na szczęście podjęto wysiłki w celu zachowania i odrestaurowania tych cennych rzeźb, na przykład w ramach niemieckiego projektu ochrony apsar (GACP), który od 1995 r. pracuje nad badaniem i renowacją uszkodzonych rzeżb przy użyciu metod i materiałów naukowych.